تعریف و موضوع حقوق تطبیقی

حقوق تطبیقی، که آنرا “حقوق مقایسه ای” نیز گفته اند، از آغاز سده بیستم شعبه ممتاز و مستقلی در دانش حقوق به شمار آمده است. موضوع این رشته، مانند حقوق مدنی و تجارت یا اداری، قواعد خاصی نیست که بر روابط اشخاص یا رابطه دولت و مردم حکومت کند و به همین دلیل هم نباید آن‏را در زمره سایر رشته ‏ها و در دسته بندیهای(حقوق عمومی و خصوصی) یا (حقوق داخلی و بین المللی) آورد.

حقوق تطبیقی شیوه ای علمی است که به منظور مقایسه حقوق کشورها و تعیین نقاط مشترک و امتیازهای آنها به کار می رود.

شناسایی حقوق خارجیان، آن‏چنان‏که در نخستین نگاه جلوه می‏ کند، کار آسانی نیست، زیرا، ترجمه متون قوانین هیچ کشوری نمی‏ تواند وضع حقوقی آن‏را به درستی نشان بدهد. معنی واقعی حقوق در دادگاه ها تعیین می‏ شود و درآن جا است که قواعد مجرد و ذهنی جان می‏ گیرد و به‏ صورت احکام واقعی در می آید. از طرف دیگر، عرف و عادات در ساختمان حقوق کشورها کم و بیش موثر است و تعبیرهایی که دانشمندان حقوق از قوانین و عادات و رسوم می‏ کنند در معنی و قلمرو قواعد حقوقی سهم بسزا دارد. پس، احاطه به حقوق هرکشوری مستلزم این است که علاوه بر قوانین، رویه قضایی و عادات و رسوم و عقاید علمای حقوق نیز دانسته شود و این توفیق نتیجه ای است که به سادگی فراهم نمی شود.