حدوداً ۱۵ ماه پیش شخص (الف) با وعده اخذ پذیرش تحصیلی در یکی از کشورهای اروپایی، بدون داشتن مجوز، مبلغ ۱۲۰۰ یورو را از شخص(ب) اخذ کرد که خوشبختانه بعد از چند ماه پیگیری توانستند اصل وجه پرداختی را از شخص (الف)پس بگیرند(۱۲۰۰ یورو)، در حالی که یورو بسیار افت کرده بود چون با ۴۵۰۰ تومان خریداری کرده بودند و با ۳۵۰۰ فروختند:

شخص(الف)رسیدی از شخص(ب) گرفته، مبنی بر اینکه شخص(ب)هیچ ادعای دیگری نداشته باشد و در رسید اشاره ای به یورو و مدارک تحصیلی نشده، ضمناً در رسید قید شده، مدارک تحصیلی شخص(ب) عودت داده می‏شود؛ ولی بعد از چند ماه مدارک را به شخص(ب)تحویل ندادند، چه اقداماتی در جهت احقاق حق شخص(ب) می‏توان کرد؟

جمع بندی هیئت نظارت

شخص(ب) با وجود داشتن رسید مبنی برتحویل مدارک به (الف) جهت انجام کارمعین، در صورت درخواست (ب) مبنی بر استرداد مدارک به وسیله اظهار نامه و عدم ارائه مدارک توسط (الف) درحالی که به امانت نزد وی هست، از تاریخ امتناع از عودت، ید امانی (الف) به ضمانی تبدیل شده می‏توان به جرم خیانت در امانت از شخص (الف) شکایت کند. در خصوص خسارت ناشی از نوسان قیمت یورو در بازار باتوجه به اینکه شخص (ب) اصل ۱۲۰۰ یورو را پس‏گرفته و به موجب رسید عادی هرگونه ادعایی را در این خصوص از خود سلب نموده است، بدون طرح شکایت کیفری که در بردارنده حق مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم برای شخص (ب) باشد محتمل به نظر نمی‏رسد. اولاً: شخص (ب) با دریافت اصل پول خود دیگر از بابت اصل طلب خود متضرر نیست و مدعی خصوصی به تبع امر کیفری محسوب نمی شود؛ ثانیاً: بالفرض که وصف عمل (الف) در خصوص فریب (ب) و امید واهی و اخذ وجه از او مطابق با ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین کلاهبرداری نیز باشد و کلاهبرداری محسوب شود. با پرداخت اصل طلب یعنی ۱۲۰۰ یورو دیگر عنصر مادی جرم و بردن مال غیر موضوعیت ندارد؛ لذا عنصر قانونی نیز دیگر صدق نمی کند؛ ثالثاً: جرم کلاهبرداری از جمله جرائمی است که جنبه خصوصی جرم نیز علاوه بر جنبه عمومی آن بسیار حائز اهمیت است و تنها با شکایت شاکی خصوصی این جرم قابل پیگرد قانونی می باشد و از آنجا که طرح شکایت فوق الذکر از سوی شخص (ب) منتفی می باشد؛ لذا مطالبه ضرر و زیان ناشی از آن نیز سالبه به انتفاء موضوع است.