بیمه بخش قابل توجهی از فعالیت‏ های اقتصادی را در ایران به خود اختصاص داده است. همچنین دیگر فعالیت‏ های صنعتی و خدماتی در ارتباط کامل با بخش بیمه هستند و بدون پوشش بیمه مناسب، رشد و حرکت اقتصادی ناممکن یا بسیار کند خواهد بود. به رغم وسعت و اهمیت قراردادها و فعالیت‏ های بیمه‏ ای در ایران، متاسفانه تا به حال توجه کمی به حقوق بیمه شده است و بسیاری از احکام و قواعد حقوقی مربوط به آن، مبهم و نا مشخص مانده اند. عقد بیمه دارای ویژگی‏ هایی است که پرداختن به اصول و قواعد حقوقی حاکم برآن را در حقوق ما لازم و اجتناب ناپذیر کرده است.

همراهان گرامی، در این راستا گروه میزان بر آن شد، مجموعه‌ای باعنوان حقوق بیمه را ارائه دهد که راهنمای شما در این زمینه باشد. تا پایان این مجموعه با ما همراه باشید.

نقش بیمه

زندگی، سلامت و دارایی افراد همواره در معرض حوادث و بلایای طبیعی قرار دارد. بیم از خسارات ناشی از این حوادث، انسان‏ها را به مقابله و تمهید راه‏های پیشگیری و جبران خسارات احتمالی فراخوانده و درطول حیات بشری متناسب با نحوه زندگی و ساختار اجتماعی، وسایل و ابزار مختلفی به این منظور به کار گرفته شده است. انتخاب واژه بیمه در زبان فارسی نیز متوجه بیم از حادثه و خسارت بوده است.

در عصر زندگی روستایی، که اساس روابط اجتماعی بر کانون خانواده و قبیله بنا نهاده شده بود، در هنگام ورود خسارات جانی و مالی به هریک از اعضا، همه قبیله با همیاری و تحمل بخشی از خسارات، به مقابله با آن می پرداختند.

بیمه زاده مقتضیات و نیازهای زندگی شهرنشینی نوین بشری است. در این نهاد، جمعی که خود را در معرض وقوع حوادث و خسارات می‏ بینند برای رهایی از آثار این رویداد‏های نا مطلوب صندوق مالی‏ای را ایجاد نموده و هریک از اعضاء مبلغی را پرداخت می ‏نماید تا در صورت وقوع حادثه و تحمل خسارت توسط هر یک از اعضای این جمع، از محل نقود جمع شده در صندوق، از عضو زیان دیده رفع خسارت شود. برای اولین بار بیمه از قرن پانزدهم میلادی در زمینه حمل و نقل دریایی کالا در کشورهای مدیترانه ‏ای، مشخصاً در ایتالیا، ظهور کرد.

از اواخر قرن نوزدهم، از طرفی، باتوسعه ماشینیسم و فعالیت‏های اقتصادی خطر ایراد خسارت روز به روز افزایش یافت و، از طرف دیگر، حقوق مسئولیت مدنی به سوی شناخت مسئولیت بدون خطا و گسترش دامنه مسئولیت و تکلیف جبران خسارات متنوع پیش رفت و به این ترتیب بار مسئولیت فعالان اقتصادی و استفاده کنندگان از ابزار و ماشین آلات جدید، سنگین شد و این امر سبب گسترش بیمه در ابعاد مختلف گردید. بدین نحو بیمه های جدید در زمینه مسئولیت و خسارات ایجاد شد و گسترش یافت.