با وضع هر قانون این پرسش به میان می آید که آیا مفاد آن با مقررات گذشته منافات دارد یا نه و اگر مفاد دو قانون متعارض است، وقایعی که در زمان حکومت این دو قانون روی داده تابع کدام  یک از آنهاست؟ در این گونه موارد، مسائل مورد بحث مانند موردی است که قانون دوکشور با هم تعارض پیدا می‌کند، چنان که به همین مناسبت نیز آنرا تعارض زمانی قوانین نام نهاده اند. تفاوت عمده تعارض قوانین در زمان و مکان این است که در صورت نخست، مرجع وضع هر دو قانون یکی است، ولی در حالت دوم، هر یک از دو قانون به کشوری تعلق دارد و در واقع تعارض بین قدرت عالی دولت هاست.

پیش از این، همه قواعد حاکم بر رفع تعارض قوانین را زیرمجموعه «عدم تأثیر قوانین نسبت به گذشته» بررسی می‌کردند و چنین می پنداشتند که تمام مسائل مربوط به تعارض قوانین در زمان با اجرای درست این قاعده حل می شود، در حالی که بی اثر بودن قانون در گذشته تنها یکی از چهره های مربوط به این تعارض است و علاوه برآن حکومت قانون بر آینده نیز بایستی مورد توجه باشد.