گرچه تبیین و توضیح مسائل مربوط به حوزه سرقفلی اماکن تجاری از پیچیدگی خاصی برخوردار است لیکن بدون آنکه بخواهیم وارد بحثهای تخصصی در این مورد و تاریخچه آن در عرف و قانون وقفه شویم و آن را با حق کسب و پیشه و تجارت مقایسه کنیم به بررسی آن به زبان ساده می پردازیم.

قراردادهای استیجاری بعد از سال ۱۳۷۶: از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۲۶ مرداد ۱۳۷۶ اجاره کلیه اماکن تجاری و محل کسب و پیشه که با قرارداد رسمی و عادی تنظیم می شوند تابع این قانون هستند. از اینرو روابط استیجاری قبل از اجرای این قانون و نیز روابط ناشی از انتقال حقوق قانوی مستاجر سابق به مستاجر جدید با اجازه موجر در صورتی که قرارداد اولیه اجاره قبل از لازم الاجرا شدن قانون ۱۳۷۶ باشد مشمول این قانون نخواهد بود. باید توجه داشت در مورد اسناد عادی قرارداد اجاره حتماً باید قید مدت و در دو نسخه تنظیم شود و به امضای موجر و مستاجر و دو نفر گواه که مورد اعتماد طرفین هستند، برسد و در مورد اماکن تجاری و کسب و پیشه هرگاه مالک، ملک تجاری خود را به اجازه واگذار کند می تواند مبلغی را تحت عنوان سر قفلی از مستاجر دریافت کند.

پرسش: اگر مالک از مستأجر سرقفلی نگرفته باشد ولی مستأجر بادریافت سرقفلی ملک را به دیگری یعنی مستأجر دوم منتقل کند آیا پس از پایان مدت اجاره مستأجر دوم حق دریافت  سرقفلی از مالک دارد؟

پاسخ: اگر مالک از مستأجر اول سرقفلی نگرفته باشد و مستأجر با دریافت سرقفلی ملک را به دیگری واگذار نماید پس از پایان مدت اجاره مستأجر دوم حق مطالبه سرقفلی از مالک را ندارد.

پرسش: آیا مستأجر می تواند در مدت اجاره برای واگذاری حق خود از موجر یا مستأجر دوم حقی را به عنوان سرقفلی دریافت کند؟

پاسخ: فرض کنیم مدت اجاره یک سال است و بعد از سه ماه مستأجر با تقاضای موجر یا شخص دیگری برای استفاده از منافع ملک مورد اجاره مواجه می شود در این حالت او حق دارد مبلغی برای واگذاری باقی مانده مدت اجاره به دیگری به عنوان سرقفلی دریافت کند مگر آنکه در اجاره نامه حق انتقال به غیر از و سلب شده باشد.