پدید آورندگان آثار علمی، هنری و ادبی به آنچه که از راه دانش یا هنر و یا ابتکار خود به دست می آورند دارای حقوقی اند که دیگران مکلف به احترام به این حقوق هستند و در صورت تجاوز باید پاسخگو بوده و ضرر و زیان وارده را جبران کنند.
پرسش: قانونگذار چه آثاری را مورد حمایت قرار می دهد؟
پاسخ: برابر قانون آنچه را که یک هنرمند یا مولف یا مصنف از راه دانش یا هنر یا ابتکارش به دست می آورد اثر می گویند که این آثار به اشکال گوناگونی قابل مشاهده است. برای مثال کتاب، رساله، جزوه، نمایش یا هر نوشته علمی و فنی و ادبی و هنری، شعر، ترانه، سرود، اثر سمعی و بصری، اثر موسیقی، مجسمه، اثر عکاسی، اثر ابتکاری مربوط به هنرهای دستی و…
پرسش: حقوق پدید آورنده یک اثر چیست؟ و آیا این حقوق قابل نقل و انتقال و خرید و فروش می باشد؟
پاسخ: پدید آورنده یک اثر علمی، ادبی، هنری حق انحصاری نسبت به نشر پخش و عرضه و اجرای اثر و حقوق بهره برداری مادی و معنوی از اثر به وجود آمده را دارد. حقوق صاحب اثر بر دو دسته است:
یعنی حق معنوی و حق مادی: حق معنوی پدید آورنده نسبت به یک اثر محدود به زمان و مکان نبوده و غیر قابل واگذاری و نقل و انتقال است. اما حقوق مادی یک اثر قابل نقل و انتقال است برای مثال اجازه پخش موسیقی یک خواننده یا قاری قرآن از صدا و سیما یا اجازه ترجمه اثر یا استفاده از اثر تولید شده در کارهای علمی و ادبی و صنعتی.
پرسش: آیا استفاده از حقوق مادی یک اثر دارای زمان است؟
پاسخ: مدت استفاده از حقوق مادی پدید آورنده یک اثر که به موجب وصایت یا وراثت به دیگری منتقل می شود از تاریخ مرگ پدید آورنده اثر سی سال است و اگر وراثی وجود نداشته باشد یا بر اثر وصایت اثر به کسی منتقل نشده باشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار خواهد گرفت و اگر اثر مشترک باشد مدت سی سال بعد از فوت آخرین پدید آورنده خواهد بود.