خطر جنگ و شورش

ماده ۲۸ قانون بیمه در این باره مقرر می نماید:

بیمه گر مسئول خسارات ناشی از جنگ و شورش نخواهد بود مگر آنکه خلاف آن در بیمه نامه شرط شده باشد.

قانون و رویه قضایی تعریف مشخصی از جنگ و شورش ارائه نکرده اند و لذا این امر می تواند موجب بروز مشکلاتی در تعیین موارد وجود یا عدم پوشش بیمه شود: به عنوان مثال در مواردی که به مال موضوع خساراتی ناشی از انفجار یا آتش سوزی وارد شود منشاء این حوادث حرکتها و اغتشاشات یا درگیریهای برون مرزی باشد، معلوم نیست که خسارات وارده با توجه به منشأ آن تحت شمول بیمه قرار می گیرد یا خیر.

نکته قابل ذکر آن است که از ظاهر ماده ۲۸ قانون بیمه ایران و قانون مشابه در فرانسه چنین بر می آید که استثنای پوشش خطر جنگ و شورش در مورد بیمه اموال و اشخاص جاری است و خسارات وارد بر اموال یا نفوس که ناشی از جنگ یا شورش باشد تحت شمول پوشش بیمه قرار نمی گیرد. در حالی که، همانطور که حقوقدانان فرانسوی نیز تأکید نموده اند، این استثناء در قانون فرانسه تنها ناظر بر خسارات وارد بر اموال بوده و شامل بیمه اشخاص و به خصوص بیمه عمر نمی شود. لذا در بیمه اشخاص اصل بر آن است که خسارات جانی از جنگ یا شورش و اغتشاش تحت پوشش بیمه قرار می گیرد مگر آنکه در قرارداد بیمه این موارد استثناء شده باشد. ولی از آنجا که همان دلایلی که در بیمه اموال موجب استثنای پوشش بیمه ای در مورد جنگ و شورش شده در مورد خسارات جانی برای احتراز از این مشکل، پوشش بیمه ای در مورد خسارات وارده بر نظامیان یا خسارات ناشی از جنگ و شورش طی شرط قراردادی استثناء می شود.

در ایران نیز در شرایط عمومی بیمه نامه حوادث اشخاص(انفرادی) مصوب ۲۲/۸/۱۳۶۸ شورای عالی بیمه، استثنای خسارات جانی ناشی از خطرات جنگ و شورش پیش بینی شده است.

در ایران، در پی بروز جنگ ایران و عراق و بالاخص مشکلات حمل و نقل دریایی و هوایی ناشی از آن، بر اساس تصویبنامه مورخ ۲۴/۷/۱۳۶۴ هیئت وزیران، شرکت بیمه ایران مجاز به ارائه پوشش بیمه جنگی در زمینه حمل و نقل دریایی و هوایی شده و در پی آن این شرکت پوشش بیمه جنگی را در مورد خطرات جنگی مربوط به بدنه، خدمه، مسافران و محموله کشتی ها و هواپیماها ارائه نمود.