الف) انتخابات رئیس جمهور

در فرانسه رئیس جمهور در دو مرحله و با رآی مستقیم مردم با اکثریت مطلق آراء، برای مدت ۵ سال انتخاب می گردد. انتخابات لااقل باید۲۰ روز و حداکثر ۳۵ روز قبل از پایان دوره ریاست جمهوری برگزار شود.

هر فرانسوی می تواند خود را برای ریاست جمهوری نامزد کند مشروط بر این که تعداد صد نفر از نمایندگان مجلس ملی یا سنا، اعضاء شورای اقتصادی و اجتماعی، یا شوراهای ایالتی و شهرداری او را معرفی نمایند.

معرفی نامه داوطلب باید حداقل ۱۸ روز قبل از آغاز دور اول انتخابات به شورای دولتی فرستاده شود. داوطلبان می توانند به تساوی از رادیو و تلویزیون برای تبلیغات استفاده نمایند و طبق قانون سال ۱۹۶۲ و فرمان دولت مکلف است هزینه‌های تبلیغاتی مانند کاغذ و چاپ آگهی‌ها راتأمین نماید. هر داوطلب باید ۱۰۰۰۰هزار فرانک به عنوان ضمانت به هنگام اعلام نامزدی خود به کمیسیون انتخابات بپردازد. چنانچه کاندیدا بیشتر از ۵ درصد آراء را در انتخابات بدست آورد، مبلغ مزبور به وی مسترد می شود.

برای نظارت در انتخابات ریاست جمهوری کمیسیون ملی برای کنترل مبارزات انتخاباتی تشکیل می شود که عبارتست از معاون شورای دولتی و رئیس دیوان عالی کشور، رئیس دیوان عالی محاسبات دونفر از اعضاء شورای دولتی، ۲ نفر از دیوان عالی کشور، یا دیوان عالی محاسبات، کمیسیون مزبور فعالیتهای انتخاباتی را از نظر رعایت مقررات و صحت برگزاری انتخابات کنترل می نماید.

به علاوه ۴ نفر کارمندان وزارت کشور، وزارت اطلاعات، وزارت پست و تلگراف با کمیسیون مذکور همکاری می کنند. سیستم انتخابات دو مرحله ای بوده و در دور اول کاندیدا باید اکثریت مطلق یعنی نصف به علاوه یک آراء ریخته شده در صندوق را کسب کند در غیر این صورت، در دور دوم که ۱۵ روز پس از دور اول برگزار می شود رأی دهندگان به دو نامزدی که در دور اول از نظر اکثریت در رأس قرار گرفته اند مجدداً رأی می دهند در این مرحله، انتخابات با اکثریت نسبی می باشد.

ب) شورای قانون اساسی

این شورا از ۹ عضو تشکیل یافته و دوره نمایندگی آنان ۹ سال می باشد و همانند مجلس سنا هر ۳ سال یک بار با یک سوم اعضای شورا تغییر می یابند. توضیح آینکه اعضای مزبور برای بار دوم نمی توانند انتخاب شوند. صمناً روسای جمهور سابق فرانسه نیز برای تمام عمر خود عضو شورای قانون اساسی می باشند. نحوه انتخاب اعضای این شورا به شرح زیر است: ۳ نفر بوسیله رئیس جمهور؛ ۳ نفر بوسیله مجلس ملی فرانسه؛ ۳ نفر بوسیله رئیس مجلس سنای فرانسه.

شورای قانون اساسی به صحت جریان انتخابات ریاست جمهوری نظارت می نماید و به اعتراضات مردم در این زمینه رسیدگی کرده و نتایج انتخابات را اعلان می کند. ضمناً این شورا به حسن اجرای همه پرسی و اعتراض نسبت به انتخابات نمایندگان مجلس ملی و سنا هم رسیدگی کرده و اتخاذ تصمیم می نماید.

وظیفه دیگر شورای مزبور فقط بررسی قوانین بنیادی قبل از امضاء و صدور فرمان توسط رئیس جمهور و نخست وزیر و تطبیق آن با قانون اساسی می باشد ضمناً آیین‌نامه‌های داخلی مجلسین را نیز قبل از اجرا با قانون اساسی مطابق داده و اظهار نظر می نماید.