مبنا و فایده

قانون را از جهات گوناگون تقسیم کرده اند، که از جمله آنهاست قانون عام وخاص و مجمل و مبین و نظایر اینها. ولی مقصود از این طبقه بندی، بیان سلسله مراتبی است که از جهت اعتبار و قدرت بین مقررات حقوق نوشته وجود دارد.

به این اعتبار قوانین را به سه گروه مهم می‏ توان تقسیم کرد:

• قانون اساسی؛
• قوانین عادی؛
• احکام و نظامنامه های قوه مجریه که درعرف اداری ما تصویب نامه و آیین نامه و بخشنامه نامیده می‏ شود. در داخل این دسته نیز درجه ‏های گوناگون وجود دارد: چنانکه بخشنامه‏ ها و آیین‏ نامه‏ هایی که به امضای وزرا و یا استاندارن می رسد، نباید با تصویب نامه های هیات وزیران مخالف باشد. ولی، درجه ‏ها از نظر اهمیت جنبه فرعی و ثانوی دارد.

فایده مهم این دسته ‏بندی در لزوم پیروی مقررات هر دسته از طبقه عالی است: بدین ترتیب که قوانین عادی باید اصول اساسی حکومت را محترم شمارد و احکام و نظام نامه ‏های دولتی نیز هیچ‏گاه نباید مخالف قوانین باشد.