این دفاع، در صورتی نیاز به اقامه دلیل ندارد که طرف مقابل ادعایش ظهور در صحت نداشته باشد. در این حالت علی الاصول می توان به فرمول معروف «نافی را نفی کافی است» اکتفا کرد.

فقد بار اثبات در این موارد متکی بر این واقعیت است که «امر منفی قابل اثبات نیست.» این باور انعکاس این قاعد حقوق رومی است که «امر منفی در سیر طبیعی امور اثبات پذیر نمی باشد» این واقعیت در عمل هم محسوس است. برای مثال من نمی توانم دلیلی بر عدم بدهکاری خود به شما ارائه نمایم. بدیهی است که قرارداد وام مورد انکار قابل ارائه نیست. یا شاهدی نمی تواند گواهی دهد که او ناظر وام نگرفتن من بوده، بدون اینکه صحبت از زمان و مکان و شخص خاص باشد.

شهادت نسبت به امر منفی تنها در صورتی می تواند محل اعتبار باشد که ناظر بر عدم وقوع امری در محل و زمان حضور شاهد باشد. مانند اینکه او بگوید فلان کس در فلان موقع در منزل فلان کس وقتی که من در آنجا بودم حضور نداشت.

وگرنه گواهی شهود به قرض نگرفتن من از شما، جز در فرض محال حضور دائمی آنان در کنار من باور کردنی نیست. تنها در این حالت است که شهود می توانند گواهی دهند که من چه نکرده ام.

هنگامی هم که طرف ادله ای در تایید ادعای خود اقامه می کند، ما انکار خود را ثابت نمی کنیم. دفاع ما تنها ناظر بر نفی ادله طرف است. از این رو، به چنین عملی تکلیف نفی می گوییم، نه وظیفه اثبات نفی.

اثبات نفی تنها در مورد عمل، زمان و مکان خاص امکان پذیر است. مانند اینکه شاهد بگوید من در فلان ساعت در فلان جا بودم و فلان کس در آنجا حضور نداشت. یا اینکه شاهد می تواند عدم حضور شخصی را در جایی با شهادت به اینکه او با وی در آن زمان در جای دیگری بوده است ثابت کند.

اثبات حضور نداشتن خود (امر نفی) در ساعت معینی در یک محل معمولا آن امر منفی را ثابت نمی کند، بلکه امر مثبت دیگری را به اثبات می رساند که ملازمه با نفی حضور ادعایی او در آن محل و آن ساعت دارد. این «عدم حضور» دفاعی است متداول در امور جزایی که در انگلیسی و برخی دیگر از زبان های اروپایی “alibi” نامیده می شود.

اگر شما با استناد به شهادت شاهد ثابت کنید که در روز معینی ساعت ۵ بعد از ظهر در منزل پرویز در آمستردام بوده اید، از این ملزوم لازم می آید که شما نباید در آن زمان معین در مغازه حسین در لاهه بوده باشید زیرا فاصله بین آمستردام و لاهه با اتومبیل حداقل نیم ساعت است. همچنین شهادت منفی حسین مبنی بر عدم حضور شما در ساعت ۵ در مغازه وی هم، از آنجا که ناظر به زمان و مکان خاصی است که او خود در آنجا بوده است، می تواند در صورت جمع شرایط از باب برهان خلف مثبت حضور شما در منزل پیروز باشید.