بنا به آنچه گذشت، استدلال جوهر مدافعات کتبی یا شفاهی است. این استدلال اعم است از اینکه نتیجه گیری مربوط به مسائل حکمی (مبانی حقوقی قضیه)، یا موضوعی (آنچه در عمل رخ داده است) باشد. در کنار استدلال توضیحاتی هم برای تعرفه موضوع این مدافعات لازم می آید. این توضیحات گاه کوتاه و گاه بسیار مفصل است.

اگر موضوع دعوا یک خانه است، توضیحی جز مشخصات ملک لازم نیست. اما چناچه موضوع دعوا، عیب یک هلی کوپتر به دلیل سکته موتور (compressor stall) در مانورهای سریع در ارتفاعات بیش از ده هزار پا باشد یا اختلاف در خصوص سهم مشارکت یک سهامدار از وجوه حاصل شده از مکالمات از طریق ماهواره های مخابراتی باشد، وضع فرق می کند. در این گونه موارد باید خود از جهات فنی مربوط به مورد نزاع آگاهی داشته باشیم تا بتوانیم آن را با زبانی ساده، عنداللزوم با کمک کارشناس، به دادگاه بفهمانیم.

دو نمونه بالا از جمله پرونده هایی است که مولف دفاع از آنها را به عهده داشت. من برای درک نظر کارشناسان دایر بر محدودیت قدرت مانور هلیکوپتر در ارتفاعات بیش از ۱۰۰۰۰ پا شخصاً سوار هلی کوپتر شدم. چرا که آنچه را که می خواهیم به دادگاه تفهیم کنیم باید خود به گونه ملموس و محسوس درک کنیم. در این دو پرونده بخش بزرگی از لایحه به شرح موضوع دعوا اختصاص یافت.

اما باید توجه داشت که توضیحات به خودی خود دارای ارزش اثباتی نیست، بلکه برای روشن ساختن عناصر استدلال است. آنگاه که محل نزاع روشن شد نوبت استدلال می رسد. لذا قدرت پرونده متکی به قوت استدلال است نه توضیحاتی که برای روشن شدن موضوع دعوا داده می شود.

بنابراین مندرجات لایحه تشکیل می شود از استدلالات و توضیحات برای تعرفه و اثبات مواضع خود و رد ادله طرف مقابل. آنچه ورای اینها گفته می شود لفاظی، رجزخوانی و حشو و زوائد است. از این گونه مطالب نامربوط باید اکیداً پرهیز کرد.